تعویض مفاصل
تعویض مفاصل، که بهعنوان آرتروپلاستی نیز شناخته میشود، یک روش جراحی است که در آن یک مفصل آسیبدیده یا بیمار با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود. این جراحی عمدتاً برای کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل در بیمارانی که از مشکلات مفصلی شدید رنج میبرند، انجام میشود. تعویض مفاصل معمولاً در زانو و ران انجام میشود، اما میتواند برای دیگر مفاصل مانند شانه، آرنج، مچ دست و انگشتان نیز انجام شود.
فرآیند جراحی
1. آمادهسازی قبل از جراحی
- مشاوره پزشکی: بررسی کامل وضعیت سلامت بیمار، انجام آزمایشهای لازم و بررسیهای تصویربرداری (مانند رادیوگرافی یا MRI).
- آمادهسازی بدن: در صورت نیاز، کاهش وزن و تقویت عضلات قبل از جراحی توصیه میشود.
- توقف مصرف برخی داروها: به توصیه پزشک، مصرف داروهای خاصی مانند رقیقکنندههای خون ممکن است متوقف شود.
2. بیهوشی
- جراحی تعویض مفاصل میتواند تحت بیهوشی عمومی یا بیحسی منطقهای انجام شود. در بیحسی منطقهای، بیمار هوشیار است ولی ناحیه مورد جراحی بیحس میشود.
3. عمل جراحی
- برش جراحی: ایجاد برش در محل مفصل.
- برداشتن بخشهای آسیبدیده: برداشتن بخشهای آسیبدیده مفصل.
- جایگزینی با پروتز: قرار دادن مفصل مصنوعی که معمولاً از مواد فلزی، پلاستیکی یا سرامیکی ساخته شده است.
- بستن برش: بخیه زدن برش و پوشاندن آن با بانداژ.
دوره بهبودی و مراقبتهای پس از جراحی
1. دوران بستری در بیمارستان (2 تا 5 روز)
- کنترل درد، پیشگیری از عفونت، و شروع تمرینات حرکتی سبک تحت نظارت فیزیوتراپیست.
2. بهبودی اولیه (هفتههای اول تا چهارم)
- بیماران به تدریج با استفاده از واکر یا عصا شروع به راه رفتن میکنند و تمرینات فیزیوتراپی برای بهبود حرکت و تقویت عضلات ادامه مییابد.
3. بهبودی میانمدت (ماه دوم تا ششم)
- بیماران به فعالیتهای روزمره باز میگردند و بیشتر فعالیتهای عادی زندگی را بدون درد و محدودیت انجام میدهند.
4. بهبودی بلندمدت (بعد از شش ماه)
- بیشتر بیماران توانایی انجام فعالیتهای عادی و حتی ورزشهای سبک را دارند. نتایج نهایی جراحی معمولاً بعد از یک سال به دست میآید.
مزایای عمل تعویض مفاصل
- کاهش درد: اصلیترین هدف جراحی کاهش یا از بین بردن درد مزمن مفاصل است.
- بهبود عملکرد مفصل: افزایش دامنه حرکتی و بهبود عملکرد مفصل.
- بهبود کیفیت زندگی: بازگشت به فعالیتهای عادی روزمره و افزایش سطح فعالیتهای جسمانی.
عوارض و مخاطرات جراحی تعویض مفاصل
- عفونت: احتمال عفونت در محل جراحی.
- لخته شدن خون: خطر لخته شدن خون در پاها.
- مشکلات پروتز: شل شدن یا جابجایی پروتز.
- آسیب به عروق و اعصاب: احتمال آسیب به ساختارهای اطراف مفصل در حین جراحی.